Chcę wiedzieć więcej - SROKI

Sroki należą do rodziny krukowatych, do której zalicza się ponad 100 gatunków ptaków zamieszkujących prawie cały świat. Bliskimi krewnymi srok, których możemy spotkać w Polsce,
są m.in.: kawka, wrona, gawron, sójka i kruk.

Wszyscy przedstawiciele krukowatych mają masywnye dzioby i mocne nogi. W upierzeniu wielu gatunków dominuje barwa czarna – zwykle z połyskiem. Ptaki należące do tej grupy słyną z tego,
że są bardzo bystre i szybko się uczą.

Czy potrafisz dostrzec podobieństwa między sroką…	... a jej bliskim krewnym – krukiem?

2. To sroka żółtodzioba. Czym różni się od znanej nam sroki zwyczajnej?

Na świecie możemy spotkać wiele czarno-białych ptaków, które wyglądem przypominają srokę. Podobne do niej są np. srokacze i dzierzbowrony, jednak to dosyć dalecy kuzyni srok.

Polskę zamieszkuje sroka zwyczajna. Możemy ją spotkać prawie w całej Europie, a także w środkowej i południowej Azji (np. w Kazachstanie i Chinach) oraz w kilku krajach północnej Afryki (np. w Maroku i Algierii). Ptaki te nieco różnią się od siebie w zależności od rejonu, w którym występują – z tego powodu wyróżnia się ok. 10 podgatunków sroki zwyczajnej.

Sroka czarnodzioba, która występuje w Ameryce Północnej, również jest podobna do naszych europejskich srok. Tylko jeden gatunek wyraźnie odznacza się na tle innych srok ze względu na kolor dzioba, któremu zresztą zawdzięcza swoją nazwę – sroka żółtodzioba. Tego ptaka można spotkać jedynie w Kalifornii, na zachodzie Stanów Zjednoczonych.

3. Lekkie kości
to ważne przystosowanie
do latania.

Największe ptaki świata, strusie afrykańskie, mogą ważyć nawet ponad 100 kg. Łatwo zgadnąć, że tak ciężkie zwierzęta nie potrafią latać. Choć miliony lat temu nawet prawdziwe olbrzymy bez trudu wznosiły się w powietrze, dzisiejsze strusie twardo stąpają po ziemi.

Ptaki latające są znacznie lżejsze. Najmniejszy ptak Polski – mysikrólik – waży zaledwie kilka gramów, a największy
– bielik – ok. 5 kg. Biorąc pod uwagę rozmiary tych zwierząt, to naprawdę niewiele.

O srokach także nie możemy powiedzieć, że są przy kości. A jeśli już o kościach mowa, to właśnie one w dużej mierze odpowiadają za to, że nasi latający przyjaciele tak niewiele ważą.

Kości zwierząt lądowych i wodnych są dość ciężkie. Muszą być twarde i wytrzymałe, by chronić delikatne narządy wewnętrzne i umożliwiać poruszanie się. U ptaków spełniają te same funkcje, lecz zbyt ciężki szkielet byłby dla nich ogromnym balastem, który bardzo utrudniałby lub wręcz uniemożliwiał latanie. Z tego powodu wewnątrz kości ptaków znajdują się duże przestrzenie, które wypełnia powietrze. Dzięki temu zwierzęta te są bardzo lekkie – posiadanie kości pneumatycznych (wypełnionych powietrzem) to niezwykle ważne przystosowanie do latania.

Sroka waży ok. 200 gramów. Jeśli chcecie wiedzieć, czy to naprawdę mało, weźcie do ręki koszulę – waży mniej więcej tyle samo.

4. Ta młoda sroka
ma przed sobą
jeszcze wiele lat życia.

Pewne ptaki uchodzą za długowieczne. Niektórzy wierzą, że np. kruki i duże papugi mogą dożyć nawet 100 lat. Ptaki trzymane w niewoli, jeśli są zadbane i cieszą się dobrym zdrowiem, żyją znacznie dłużej niż ich dzicy krewni. Lecz nawet one z reguły nie dożywają tak sędziwego wieku. To, jak długo może żyć ptak, w znacznym stopniu zależy od wielkości jego ciała. Małe gatunki zazwyczaj żyją krócej od swoich dużych kuzynów.

Sroki to średniej wielkości ptaki, których życie nie jest ani bardzo krótkie, ani bardzo długie (w skali długości życia ptaków). Najstarszy znany osobnik, który żył na wolności, zmarł w wieku 21 lat i 8 miesięcy.

5. Ciekawe, o czym rozmyśla
ta sroka.

Sroki należą do rodziny krukowatych – grupy ptaków, której wszyscy przedstawiciele są uważani za bardzo mądre i sprytne zwierzęta. Niektóre wrony potrafią używać patyków i liści, by wydobyć z drzewa smakowite larwy owadów. Z posługiwania się takimi narzędziami słyną także kruki.

Sroki natomiast to jedyne ptaki, które dotychczas zdały tzw. test lustra. To badanie sprawdza, czy zwierzę rozpoznaje swoje odbicie. Dla nas, ludzi, sprawa wydaje się błaha, jednak większość zwierząt, widząc siebie w lustrze, sądzi, że ma do czynienia z innym osobnikiem. Niektóre z nich próbują nawet zajrzeć za lustro, szukając nowego „kolegi”.

Jak zbadać, czy zwierzę zdaje sobie sprawę z tego, że w lustrze widzi samego siebie? Naukowcy znaleźli na to całkiem prosty sposób – do ciała zwierzęcia przyczepiają drobny, kolorowy element
– umieszczają go w takim miejscu, by swoją ozdobę zwierzę mogło zauważyć tylko w lustrze. W przypadku srok była to jaskrawa kropka przyczepiona tuż pod dziobem. Gdy badany ptak ujrzał siebie w lustrze, od razu próbował oczyścić swoje ciało z kolorowej plamki. Podobne reakcje wykazało tylko kilka gatunków – m.in. szympansy, goryle, delfiny i słonie. Zwierzęta te, tak jak my, zdają sobie sprawę ze swojej indywidualności.

Sroki to ptaki wszystkożerne – smakuje im zarówno pokarm zwierzęcy (np. owady), jak i roślinny (np. owoce). Ich charakterystyczne skrzeczenie możemy usłyszeć o każdej porze roku, ponieważ niestraszne im ani wysokie temperatury latem, ani zimowe mrozy. Ten niezbyt miły dla ucha głos to dźwięki ostrzegawcze – informują inne osobniki np. o bliskiej obecności kota lub sowy. Rzadziej można usłyszeć śpiewająca srokę – ich piosenki są cichsze i bardziej szczebiotliwe.

6. Gniazda srok mogą mieć
naprawdę spore rozmiary.

Sroki są świetnymi architektami – konstruują wyjątkowe gniazda, które z daleka przypominają kulę z patyków. Jeśli bliżej przyjrzymy się takiemu gniazdu, dostrzeżemy, że ma ono kształt koszyka i że jest przykryte daszkiem. Bywa, że młode osobniki nie zakrywają gniazda, jednak z czasem i one uczą się, jak budować to charakterystyczne zadaszenie. Inną cechą typową dla gniazda sroki jest obecność dwóch otworów wlotowych, które są umieszczone naprzeciwko siebie.

Do budowy gniazda sroki używają głównie gałęzi, które tworzą zewnętrzną część ich mieszkanka oraz gliny, którą wylepiają jego wnętrze. Tak skonstruowane gniazda są bardzo solidne i mogłyby służyć tym zwierzętom przez wiele lat. Lecz sroki najwyraźniej lubią zmiany – bo choć z reguły przez wiele lat żyją na jednym terenie, to każdej wiosny pracowicie zabierają się za budowę nowego gniazda. Ich dawne mieszkania nigdy się jednak nie marnują – chętnie wprowadzają się do nich te ptaki, które same nie budują gniazd. Nie zdziwcie się zatem, gdy zauważycie np. sowy uszatki wylatujące o zmierzchu ze sroczego gniazda.

Gdzie szukać takich gniazd? Najlepiej wypatrywać ich w koronach drzew. Obserwacje są najłatwiejsze w chłodnej porze roku – wtedy gniazda nie są zasłonięte przez liście.

Srokę najłatwiej spotkać tam, gdzie i my mieszkamy. Gdy więc zobaczycie ją na wsi lub w mieście
(np. w parku), po prostu rozejrzyjcie się wkoło. A nuż gdzieś w okolicy znajduje się drzewo, na którym zbudowała swoje gniazdo.

7. Do tego pnia nie zwabiły srok błyskotki, lecz smakowite larwy.

Sroki to bardzo ciekawskie zwierzęta. Mimo że są bardzo ostrożne, lubią poznawać nowe przedmioty. Być może z tego powodu, że przyglądają się niektórym obiektom
– np. tym, które błyszczą w słońcu – ludzie uznali, że podobają im się różne świecidełka. Jednak badania naukowców pokazują, że sroki wcale nie mają skłonności do kradzieży ani biżuterii, ani monet. I choć dbają o swoje gniazda (wymoszczając je m.in. trawą, korzeniami, piórami i sierścią), to na pewno nie dekorują ich drogocennymi przedmiotami. Naukowcy zauważyli, że sroki nieufnie odnoszą się do błyskotek
– najwyraźniej nie są pewne, czy te nieznane im obiekty nie stanowią dla nich zagrożenia.

To, co zdarza się srokom skraść, to jaja innych ptaków. Lecz sroki nie zanoszą ich do swoich gniazd, tylko zjadają. Bywa jednak, że w swoich domach goszczą cudze potomstwo. Takie nowe dzieci są im podrzucane przez… kukułki. Nieświadome podstępu sroki wysiadują ich jaja i wychowują dzieci, opiekując się nimi tak samo, jak własnymi pisklętami.

8. Pisklęta srok, zanim dorosną,
są całkiem bezbronne.

Sroki łączą się w pary na całe życie. Wczesną wiosną samica składa ok. 6 zielonkawych, gęsto nakrapianych jaj, które wysiaduje przez kilkanaście dni. Po tym czasie z jaj wykluwają się pisklęta. Są nagie i ślepe – nie miałyby żadnych szans na przeżycie, gdyby nie ich rodzice. Opiekują się oni swoim potomstwem najlepiej, jak potrafią – karmią je i bronią przed ewentualnymi wrogami przez ok. trzy tygodnie. Tyle czasu wystarczy, by maluchy otworzyły oczy, nabrały sił i okryły się pierzem – odtąd mogą już zacząć treningi latania.

Jednak na samodzielność czas przychodzi dopiero po kilku miesiącach. Młode sroki zwykle budują swoje gniazda w pobliżu miejsca, w którym się wychowały. Nie opuszczają więc swoich rodziców na dobre, lecz zostają ich sąsiadami.