Rozwój emocjonalny - Ćw. 12

Czy jesteś nadopiekuńczym rodzicem? A może niebezpiecznie zbliżyłeś się do tej granicy? Zastanów się. Test ten nie da Ci jednoznacznej odpowiedzi, ale może Ci pomóc zauważyć niekorzystną tendencję.

W części A znajdziesz typowe komunikaty wygłaszane przez nadopiekuńczych rodziców. Ilu z nich używasz na co dzień? Jak często? Zanotuj sobie odpowiedzi. W części B zamieściłam zachowania typowe dla rodziców nadopiekuńczych. Bądź szczery - tylko wtedy znajdziesz odpowiedź na swoje pytanie. Na końcu ćwiczenia znajdziesz klucz i sugestie.

Część A.

Zapisz odpowiedzi jako np.: TAK (= tak, używam kilka razy dziennie) / NIE ( = nie używam).

1. Daj, ja to szybciutko zrobię za Ciebie! (ubiorę, umyję, nakarmię, posprzątam, itp.)
2. Uważaj, bo się pobrudzisz!
3. Uważaj, zaraz spadniesz!
4. Nie dotykaj tego!
5. Nie biegnij, bo się przewrócisz / spocisz / zgrzejesz!
6. Nie jedz tak szybko / pij powoli.
7. Przecież Cię ostrzegałam!
8. Widzisz, nie słuchasz mamy, to teraz…!
9. A nie mówiłam!
10. Lepiej zostań tutaj ze mną.

Część B.

Zapisz odpowiedzi na pytania jako TAK lub NIE.

1. Czy często zwracasz się do swojego dziecka cytowanymi wyżej komunikatami?
2. Czy wyręczasz je często, bo uważasz że sama zrobisz to szybciej / lepiej?
3. Czy dajesz dziecku niewiele swobody?
4. Czy stale cierpisz, wyobrażając sobie, jakie niebezpieczeństwa mu zagrażają?
5. Czy jesteś w stanie usprawiedliwić każdy wybryk Twojego dziecka?

KLUCZ

Część A

- Używasz tylko 1 do 3 z podanych wyrażeń i to sporadycznie - możesz być spokojna.

- Postawiłaś TAK przy 4 do 6 wyrażeniach i zdarza Ci się to kilka razy dziennie – to granica, której nie powinnaś przekroczyć. Masz skłonności do nadmiernego chronienia swojego dziecka. Przeczytaj niżej „Sugestie do testu”.

- Używasz kilka razy dziennie 5 do 10 z podanych wyrażeń - starasz się nadmiernie chronić swoje dziecko. Jeśli uświadamiasz sobie, że używasz ich nagminnie, to czas spojrzeć w oczy swojej nadopiekuńczości. Warto się zwrócić o pomoc z zewnątrz. Przeczytaj niżej „Sugestie do testu”.

Część B

- 1 TAK – to się każdemu zdarza. Niektóre okoliczności zmuszają nas do takiego zachowania.

- Od 2 do 3 TAK - Masz skłonności do nadmiernego chronienia swojego dziecka. Jeśli Twoi rodzice byli nadopiekuńczy, to jesteś w grupie ryzyka. Przeczytaj niżej „Sugestie do testu”.

- Od 4 do 5 TAK - starasz się nadmiernie chronić swoje dziecko. Jeśli uświadamiasz sobie, że robisz to nagminnie, to prawdopodobnie jesteś nadopiekuńczym rodzicem. Warto się zwrócić o pomoc z zewnątrz. Przeczytaj niżej „Sugestie do testu”.

Sugestie do TESTU

Zwróć uwagę na 4 sfery swoich relacji z dzieckiem:

1. Bliskość uczuciowa, dystans emocjonalny między Wami.

Czy Wasze uczucia się zlewają? Czy kiedy jesteś smutna, dziecko też zawsze smuci się z Tobą? Czy kiedy jesteś wesoła, masz poczucie, że dziecko też powinno być wesołe? Na ile reakcje dziecka są niezależne? Czy kiedy jest niezadowolone, albo się złości stajesz na głowie, aby znowu się uśmiechnęło?

2. Pomoc i wsparcie udzielane dziecku przez rodziców.

Jak często udzielasz wsparcia swojemu dziecku? Czy uważasz, że bez Twojej pomocy sobie nie poradzi albo pójdzie mu znacznie gorzej? Czy uważasz, że bez względu na wiek, na pewno i tak będzie potrzebowało Twojej pomocy? W jakich sprawach udzielasz dziecku wsparcia? Kiedy oferujesz mu swoją pomoc?

3. Swoboda dawana dziecku.

Jak często ingerujesz w wybory i decyzje podejmowane przez dziecko? W jakim stopniu i w jakich sprawach pozostawiasz dziecku samodzielny wybór (np. kolor i rodzaj ubrań, jedzenie, rodzaj zabawy, sposób spędzania wolnego czasu, którą woli bajkę)? Czy takie są?

4. Wymagania stawiane dziecku i stopień kontrolowania ich wypełniania.

Czy Twoje wymagania nie są nadmierne? Czy sprawdzasz dziecko na każdym kroku i oceniasz jego zachowanie? Czy czujesz się zmuszona każde zachowanie pochwalić lub zganić? A może nie stawiasz dziecku żadnych wymagań, tylko raczej je wyręczasz?

Wychowując dziecko pamiętaj o zdrowym rozsądku. Spróbuj znaleźć złoty środek między przesadnymi wymaganiami względem dziecka, a nadmierną opiekuńczością, które ograniczają prawidłowy rozwój emocjonalny i społeczny dziecka (kontakty z innymi ludźmi).

Pamiętaj, że rodzice nadmiernie chroniący dziecko, odbierają mu możliwość stania się samodzielną i niezależną osobą. Odbierają szansę na indywidualny rozwój i możliwość uczenia się na własnych błędach. Dają za to przekonanie, że nie wierzą w jego możliwości i poczucie, że do niczego się nie nadaje. Wychowywanie dziecka w atmosferze ciągłego lęku o jego zdrowie i bezpieczeństwo, hamuje u niego spontaniczność i ciekawość świata. Nadmierna opieka nie chroni dziecka, wręcz przeciwnie, naraża je na poważne kłopoty w życiu.

Nie udawaj przed dzieckiem, że jesteś nieomylnym i idealnym człowiekiem. Pokaż, że Tobie również zdarza się popełniać błędy, pracujesz nad sobą i starasz się zmienić na lepsze. Warto sprawdzić, gdzie w pobliżu odbywają się warsztaty umiejętności wychowawczych albo inne zajęcia dla rodziców. Mogą Ci one dać cenne refleksje na temat własnego postępowania i wskazówki, nad czym szczególnie warto popracować. Również możliwość dzielenia się troskami i sukcesami rodzicielskimi, a także wymiany doświadczeń.