Szukamy harmonii

Nauka inteligencji emocjonalnej nie jest walką z uczuciami. Nie jest też próbą zapanowania rozsądku nad emocjami. To poszukiwanie harmonii pomiędzy wszystkimi składnikami istoty, jaką jest człowiek. Trudno o tę harmonię bez świadomości, w jakim świecie się żyje, w jakim społeczeństwie, z jego wymaganiami, gospodarką i polityką. Nas i nasze dzieci kształtują czasy, w których żyjemy.

Czy zastanawiasz się czasem, jak na nasze dzieci wpływają wymagania stawiane przez dzisiejsze społeczeństwo? Osiągnięcia, kariera i pieniądze? W społeczeństwie, w którym wartość człowieka oceniana jest według kryterium efektywności i produktywności – ludzka dusza umiera, a harmonia jest trudna do odnalezienia. Nawet, jeśli to nieprzyjemne, musimy zadać sobie pytanie: jakim jesteśmy wzorcem dla naszych dzieci?

Moja nastoletnia córka słucha hiphopowca, który śpiewa: „W dostatku życie, to nie rodzina/ żadne dziecko o tym nie zapomina”. Słucham razem z nią jej ulubionych piosenek i myślę o tym, że dzieci często lepiej wiedzą czego im potrzeba, niż ich rodzice. Zamiast się zastanawiać nad tym, o co chodzi mojemu dziecku, trzeba o to zapytać. Nasze pytania pomogą mu dostrzec jego potrzeby i je nazwać, podobnie jak uczucia. Warto ten zwyczaj zacząć jak najwcześniej i kontynuować przez całe życie. To pozwoli maluchom mieć szczęśliwe dzieciństwo i zaoszczędzi nam konfliktów ze starszymi dziećmi.

Zanim dziecko odpowie nam, czego chce, musi najpierw zrozumieć kim jest i że JEST. „Emocjonalna kariera” człowieka rozpoczyna się więc od odkrycia własnego JA, siebie, a tym samym swoich emocji. Ciekawostką jest to, że badacze mózgu rozróżniają osiem stanów świadomości:

• „ja” ciała (mam swoje ciało i jestem w nim),
• „ja” miejsca (jestem w tym miejscu a nie gdzie indziej),
• „ja” perspektywiczne (jestem centrum doświadczanego przeze mnie świata),
• „ja” przeżywania (uczucie, że spostrzeżenia, myśli i emocje przeżywam ja, a nie kto inny),
• „ja” kontroli (świadomość, że powoduję i kontroluję moje myśli i działania),
• „ja” autobiograficzne (przekonanie, że mam pewną ciągłość i jestem tą samą osobą, którą byłem wczoraj),
• „ja” autorefleksji (możliwość zastanowienia się nad samym sobą),
• „ja” etyczne (istnieje we mnie instancja, która mówi mi, co mam robić, a czego nie).

Są one z reguły przeżywane jako jedno spójne „ja”.*

Wczesne dzieciństwo to okres, w którym, jak w żadnym innym, jesteśmy sterowani emocjami. Żeby sobie z tym poradzić, rodzice muszą dziecku pomóc. Dziecko potrzebuje „zdolności stałego obserwowania uczuć. Jest ona decydująca z psychologicznego punktu widzenia. Kto nie potrafi rozpoznać własnych uczuć, jest zdany na ich łaskę i niełaskę. Ten kto jest pewniejszy swoich uczuć, lepiej rozumie, co naprawdę myśli o osobistych doświadczeniach, od wyboru partnera życiowego do wyboru zawodu.”**

To zdolność, która rozwija się w dziecku stopniowo. Jeszcze w domu dowiaduje się:

• po pierwsze, że są różne perspektywy przyjmowane przez ludzi;
• po drugie, że samo jest człowiekiem ze swoją perspektywą, która może się różnić od perspektywy drugiego człowieka;
• po trzecie, że ma możliwość zmienić perspektywę drugiego człowieka, a przy tym zachować własną perspektywę.***

Poszukiwania dziecka dążącego do emocjonalnej harmonii rozpoczynają się w domu rodzinnym. Tu czuli rodzice powinni znaleźć jak najwięcej czasu na zabawę, głaskanie i przytulanie, rozmowy oraz uczenie domowych obowiązków. To my dorośli, jesteśmy twórcami i reżyserami dzieciństwa tak samo, jak społeczeństwa i świata…