Świadomość uczuć - GNIEW

Kontynuując cytat z książki „Między rodzicami i dziećmi” dr Haima G. Ginotta: „Żadna matka nie obiecuje sobie: Dzisiaj będę krzyczeć, zrzędzić i na każdym kroku upokarzać moje dziecko. Przeciwnie. Rano wiele matek postanawia: To będzie spokojny dzień. Bez krzyków sprzeczek i kłótni. A jednak znów wybucha niechciana wojna. I znowu łapiemy się na tym, że wypowiadamy słowa, których nie zamierzamy powiedzieć, tonem, którego nie lubimy.” –zastanawiam się, jak to się dzieje, że to, co sobie obiecujemy bierze w łeb? Gdzie szukać winowajcy naszych rodzicielskich wpadek? Część z Was zdaje już sobie sprawę, że być może największym winowajcą jest gniew.

ZŁOŚĆ A GNIEW I JAK SIĘ BRONIĆ

Czym gniew różni się od złości? Specjaliści twierdzą, że o ile złość zalewa nas spontanicznie, o tyle gniew jest postawą przyjmowaną umyślnie. Jej celem jest ukaranie drugiej osoby – dziecka, za jego zachowanie, za to, że doznaliśmy przykrości, wstydu, złości… Gniew rodzi się w nas na skutek przeżycia innych niewygodnych uczuć, których nie umiemy albo nie chcemy zaakceptować i wyrazić wprost. Gniew, choć obecny w życiu każdego z nas, jest niebezpieczny:

• jest to niszczące uczucie, które potrafi przybrać rozmaite oblicza: wściekłości, rozdrażnienia, wycofywania się z kontaktów z innymi, depresji, stałego poczucia bycia ofiarą, skłonności do uzależniania się od innych, a nawet choroby;
• w przeciwieństwie do innych uczuć, gniew kieruje się prawie zawsze przeciw innemu człowiekowi;
• trudno go kontrolować i bardzo często prowadzi do agresji.

Najlepszą obroną przed gniewem jest wyrażenie tych właśnie uczuć, które stały się lub mogą się stać powodem odczuwanego gniewu. Warto pamiętać, że gniew jest Waszym świadomym wyborem i możecie temu niszczącemu uczuciu powiedzieć: NIE.

KONSEKWENCJE OKAZYWANIA GNIEWU

Okazywanie gniewu ma swoje konsekwencje. Prowadzi do niekontrolowanych zachowań i niszczy nasze wypracowane czasami przez lata dobre relacje z bliskimi. Dziecko postawione wobec gniewu osoby dorosłej czuje się przerażone. Zostaje obarczone poczuciem winy, bo odpowiedzialność za wybuch rodzica przerzuca się na nie. A przecież to my jesteśmy odpowiedzialni za nasze reakcje. Na dodatek w tym momencie uczy się od nas, jak reagować na niewygodne uczucia, jak je wyrażać. I nie jest to dobra lekcja. Dajemy dziecku przykład i niestety, kiedy znajdzie się w podobnej sytuacji - zachowa się podobnie. Czy nie jest to przerażająca wizja?

SZUKANIE ROZWIĄZANIA

Skąd w ogóle taka trudność w radzeniu sobie z na pozór tak błahą sprawą, jaką są emocje? Przecież to jest nasze podstawowe wyposażenie, które otrzymujemy jeszcze w łonie matki. I nie sposób go przecenić, ponieważ to ono prowadzi nas przez życie wskazując drogę. Trudność pojawia się, ponieważ niejednokrotnie zostaliśmy wychowani w rodzinach, gdzie nie ma ani zgody, ani akceptacji na wyrażanie uczuć. W rodzinach, w których czasem wręcz nie wypada, a nawet jest karane wyrażanie emocji! Później w taki sam sposób podchodzimy do emocji, uczuć, zwłaszcza „negatywnych” u własnych dzieci. To od nas, rodziców zależy, jak dzieci będą sobie z tym radziły w życiu. Dlatego trzeba:

• umieć rozpoznawać doświadczane emocje – co czuję, co czuje dziecko;
• odróżniać jedne emocje od drugich;
• mówić o emocjach i opisywać je;
• odpowiadać dzieciom na pytania dotyczące emocji;
• okazywać pozytywny stosunek do wyrażania i kontroli emocji.

Nie jest to najłatwiejsze. Potrzeba do tego uwagi. Zatrzymania na moment pędzącej furii i zastanowienia się, czy to uczucie, które mam w sobie, to na pewno złość? A może raczej rozczarowanie? Może jest mi bardzo przykro? Może wstydzę się za dziecko i dlatego tak się gniewam? Pomyśl zanim stracisz kontrolę. Uświadom sobie, co czujesz i nawiąż rozmowę z dzieckiem. Taka postawa pomoże Ci uniknąć wybuchu gniewu, a dziecku pozwoli śmiało postawić pierwsze kroki w świecie inteligencji emocjonalnej.

POSTAWA

Interesuj się życiem emocjonalnym dziecka. Akceptuj, wyrażaj zgodę, daj przestrzeń - na przeżywanie emocji przez dziecko. Przyzwalaj, aprobuj, zgadzaj się - na wyrażanie zarówno pozytywnych, jak i negatywnych emocji. Pokazuj na własnym przykładzie, w jaki sposób można to robić nie czyniąc nikomu krzywdy.