Kółko i trójkąt, czyli różnice płci (3)

W ostatnich latach rozliczne badania naukowe wykazują jasno, że istnieje wiele różnic w budowie mózgu kobiet i mężczyzn oraz w sposobie, w jaki z niego korzystają. Zauważyliśmy, że te różnice zaznaczają się już w dzieciństwie. Czy w wychowaniu należy te różnice podkreślać czy raczej nie? Czy ze względu na płeć dzieci, inaczej przebiega u nich nauka inteligencji emocjonalnej?

Pamiętam takie pogłoski ze świata nauki, które mówiły o tym, że mężczyźni posługują się głównie lewą „logiczną” półkulą, a kobiety głównie prawą „emocjonalną” półkulą mózgu. Jaką rolę odgrywa prawa i lewa półkula w naszym rozwoju emocjonalnym? Narosło wiele mitów na ten temat.

Natura obu półkul rzeczywiście jest odmienna. Jak większość procesów psychicznych, emocje nie są opracowywane równomiernie przez obie półkule mózgu. Ogólnie rzecz biorąc, ważniejszą rolę w życiu emocjonalnym odgrywa prawa półkula. Struktury tej części mózgu uzupełniają bardziej analityczne zdolności półkuli lewej w bardzo interesujący sposób.

Na przykład zdolność rozumienia i tworzenia mowy zlokalizowana jest wprawdzie w lewej półkuli, ale jej zawartość emocjonalną ocenia prawa półkula. Bardziej wrażliwe osoby często zwracają na to uwagę, co niesłusznie przypisuje się tylko kobietom.

Wiemy z przypadków medycznych, że „w zależności od uszkodzonego obszaru kory, osoby, które doznały uszkodzenia prawej strony mózgu, mogą co prawda nadal mówić, ale mówią bezbarwnym głosem, bez jakiejkolwiek intonacji, nie potrafią rozpoznać wyrazu twarzy innych osób albo zareagować odpowiednio na poruszający utwór muzyczny.”(*)

Nie znaczy to, że lewej stronie brakuje jakichkolwiek uczuć. Obie półkule mają zasadnicze znaczenie dla naszego życia emocjonalnego i społecznego (czyli współżycia z innymi), ale odgrywają w nim zupełnie przeciwstawne role. Ujmując to prosto, lewy płat czołowy jest siedliskiem dobrego samopoczucia psychicznego, prawy zaś miejscem, gdzie czujemy, że jest nam źle.

Normalnie obie strony równoważą się i tylko w momentach przygnębienia albo euforii któraś z nich dominuje. U ludzi zdrowych różnice w aktywności między lewym a prawym płatem czołowym zdają się tłumaczyć podstawowe różnice temperamentu, a mianowicie to, dlaczego niektórzy ludzie są nastawieni do wszystkiego raczej pesymistycznie, inni natomiast mają bardziej pogodne usposobienie. I to niezależnie od płci! Aktywność danej półkuli może, ale nie musi być zdeterminowana genetycznie. Może być wyuczona na skutek pobudzania odpowiednich synaps, co oznacza, że rodzice mogą mieć na to wpływ.

Nierównowaga ta rozciąga się również na zachowania społeczne: osoby z dominującym lewym płatem są z reguły bardziej nieśmiałe i zamknięte w sobie, podczas gdy te, u których ma przewagę półkula prawa, są bardziej otwarte i asertywne.

Gdyby kobiety posługiwały się głównie prawą półkulą mózgu, to one byłyby bardziej otwarte i asertywne, a mężczyźni posługujący się lewą półkulą byliby nieśmiali i zamknięci w sobie! Więc? Badania wskazują, że dziewczynki mają skłonność do korzystania z obu półkul jednocześnie, a chłopcy w danym momencie używają tylko jednej półkuli. Oznacza to, że chłopcy (mężczyźni) albo korzystają z umiejętności językowych, związanych z lewą półkulą, albo z umiejętności rozwiązywania problemów przestrzennych, związanych z prawa półkulą. Dziewczynki (kobiety) mogą korzystać z obu umiejętności w tym samym czasie. (**) Jakie to ma konsekwencje? CDN