Świadomość uczuć - ZŁOŚĆ

W każdej, nawet najbardziej kochającej się rodzinie są sytuacje, kiedy pomiędzy dwojgiem ludzi pojawia się wrogość. Budzi się ona w chwili napięcia, konfliktu, jako towarzyszka złości. Nasze potrzeby są zagrożone i mamy skłonność do upraszczania (w chwili zagrożenia trzeba szybko podjąć decyzję) czyli myślenia jak człowiek pierwotny. Przestajemy wtedy myśleć racjonalnie i interpretujemy zachowanie innych (dziecka, partnera) w kategoriach: dobry – zły. To jeden z mechanizmów, uaktywniających się w czasie konfliktu… Jeśli zrozumiemy ich działanie, będzie nam łatwiej ćwiczyć zachowywanie spokoju w trudnych sytuacjach czy szukanie wspólnych rozwiązań podczas konfliktu.

CO SIĘ DZIEJE Z NASZYM CIAŁEM

Następnym mechanizmem jest to, co się dzieje z naszym ciałem w chwili złości:

• wzrasta ciśnienie krwi i szybkość pracy serca,
• przestaje pracować układ trawienny,
• zostają pobudzone odpowiednie ośrodki w mózgu, odpowiedzialne za wydzielanie "hormonów stresu" (dodatkowe paliwo, energia) oraz koncentrację,
• rozszerzają się źrenice, pocą się wnętrza dłoni, zwiększa się refleks.

To chwila, kiedy mamy ochotę rzucić się na drugą osobę (nawet, jeśli jest to tylko dziecko) i najczęściej atakujemy przeciwnika słownie lub fizycznie. Jest to równocześnie moment, w którym najtrudniej zapanować nad sobą. Dlaczego tak się dzieje? Dzięki tym przystosowaniom pierwotny człowiek w ciągu krótkiej chwili był gotów do walki, bądź do ucieczki szybszej niż by sam podejrzewał. TY – musisz tę chwilę przeczekać. A kiedy opadnie fala emocji, zastanowić się nad właściwym do sytuacji postępowaniem.

ROLA ZŁOŚCI

Złość spełnia funkcję po pierwsze ostrzegawczą – uświadamia Ci, że zostały naruszone Twoje potrzeby lub granice, po drugie popychającą do działania, np. do obrony swoich racji. Aż strach pomyśleć, co by było, gdybyś nigdy się nie złościł… Skąd miałbyś wiedzieć, że ktoś narusza Twoje dobro..? Oczywiście dzisiaj Twoimi wrogami nie są dzikie zwierzęta i nie musisz przed nimi uciekać czy walczyć na śmierć i życie. Jednak ten mechanizm nadal działa bezbłędnie w ten sam sposób i człowiek mały czy duży, nie umiejący nad nim zapanować, może paść jego ofiarą. Środowisko, w którym dziś żyjesz, jest odmienne od tego sprzed dwu czy czterech tysięcy lat, Twoja reakcja też musi być inna: pozbawiona agresji.

PRZYCZYNY ZŁOŚCI

Bardzo ważne jest abyś spróbował uświadomić sobie, jaka jest przyczyna Twojej złości, co ją spowodowało. Podobnie jak u dzieci przyczyną złości u rodziców często są jakieś ich niezaspokojone potrzeby, lub takie zachowania dzieci, które zagrażają potrzebom rodziców. A mogą one być bardzo różne, począwszy od tego, że chcemy:

• by dziecko było najedzone (pewnie się martwicie, a w końcu wpadacie w złość, kiedy Wasze dziecko nie chce jeść),
• aby się dobrze uczyło (jest Wam szalenie przykro kiedy ma słabe stopnie a w końcu jesteście źli, niektórzy niestety próbują ręcznie wytłumaczyć dziecku jakie to dla nich ważne),
• aby się przyzwoicie zachowywało przy ludziach (sytuacja „u cioci na imieninach”, kiedy Wasza pociecha daje pokaz pyskówki do kogoś dorosłego z rodziny),
• żeby nie niszczyło sprzętów i mebli (dzieci często niszczą różne przedmioty, huśtają się na krześle, skaczą po kanapie, wieszają się na drzwiach, rozbijają coś, itd.)

I mnóstwo innych. Warto zadawać sobie z tego sprawę, w wielu przypadkach to wystarczy, aby zastanowić się nad możliwością rozwiązania problemu, zamiast wybuchać złością…

Zobacz też: Jak radzić sobie ze złością - ćwiczenie.